Hepimiz zaman zaman öğrendiğimiz bilgileri hatırlamakta zorlanabiliriz. Okulda öğrenilen bilgiler, günlük yaşamda karşımıza çıkan yediklerimize, karşılaştığımız kişilere, alışverişe ilişkin her bilgiyi bu konuya örnek gösterebiliriz. Özellikle öğrenme sürecinde güçlük yaşayan çocuklarda bilginin anlatıldığı günden itibaren yeni edinilen bilginin geri çağrılması zaman geçtikçe zorlaşmaktadır. Ebbinghaus öğrenilen bilgileri hafızada tutma ile ilgili önemli bir araştırma ortaya koymuştur. Aynı zamanda bu araştırmayla öğrenmeye ve yeniden öğrenmeye harcanan zaman açısından tasarrufları ifade etmeyi tercih etmiştir. Eddinghaus’un araştırmasına göre, bilgi öğrenildiği andan itibaren ilk 1 saat içinde 20 dakika tekrar edildiğinde bilginin %80’i kalıcılığını korurken bilgi tekrar edilmezse kalıcılık oranı zamanla düşüş göstermeye başlayacaktır.  İlk tekrardan 1 gün sonra 20 dakikalık tekrar yapıldığında bilginin %80’i kalıcılığını korumaktadır. Bu tekrardan iki gün sonra yeniden 20 dakikalık tekrar yapıldığında bilginin %80’i kalıcılığını korumaktadır. Bilginin öğrenildiği günden itibaren 7. - 14. ve 30. günlerde 20 dakikalık tekrar yapıldığında bilgi büyük oranda kazanılmış ve hafızada tutulmuş olur. Öte yandan bilginin öğrenildiği ilk hafta içinde aralıklı ve düzenli tekrar yapılmadığında bilginin kalıcılık oranı %60’a düşmekte ve bilginin hafızada kalıcılık oranı zamanla düşüş göstermektedir.

Bilginin kalıcılığı konusu özellikle öğrenme güçlüğü yaşayan çocukların akademik yaşamlarında  daha önemli bir konu haline gelmektedir. Bu bağlamda öğrenme güçlüğü yaşayan çocukların, aralıklı ve düzenli tekrar yapmaları öğrenme süreçlerini olumlu yönde etkileyecektir. Aynı zamanda bu şekilde öğrenme, çocukların öz-yeterlilik duygusu ve akademik performansında pozitif etki sağlamaktadır.  

Öğrenmenin kalıcılığı üzerine pratik öneriler:

• Her hafta aralıklı ve düzenli olarak 3 gün 20 dakikalık tekrarlar yapılmalıdır.
• Bilgi ile ilgili görsel, işitsel, dokunsal vb. farklı duyulara hitap eden çalışmalar kullanarak tekrar yapmak öğrenmenin kalıcılığına olumlu katkı sağlayacaktır( resimlerle, videolu, nesnelerle ve soru-cevap şeklinde çalışmalar).
• Tekrar için kullanılacak materyal ve çalışmalar her tekrar yapıldığında eksiksiz ve düzenli olarak kullanılmalıdır.
• Kelime veya konu tekrarlarında zihin haritası, kelime kumbarası, not defteri vb. içerik ve materyalleri kullanmak çalışmaları daha düzenli hale getirecektir.

Özel Eğitim Öğretmeni, Hüsniye Çelik Şahin

Kaynak: Murre, J. M. ve Dros, J. (2015). Replication and analysis of Ebbinghaus’ forgetting curve. Plos One, 10(7).