Harvard Üniversitesi tarafından okullara ve ebeveynlere, çocuklarda etik değerlerin geliştirilmesine yönelik destek sunumu amacıyla geliştirilen bir proje, çocukluk döneminde sıklıkla görülen yalan söyleme davranışıyla ilgili bazı öneriler sunuluyor.

1. Aşırı tepkilerden kaçınmak: Çocuklar masum bir takım nedenlere dayanan yalanlar (çok fazla şeker yedikleri halde aksini söylemek gibi) söyleyebiliyorlar. Açık ve yakın bir ilişkinin sürdürülmesi bu noktada çok daha fazla önem kazanıyor.

2. Dürüstlüğü cesaretlendirmek: Esas olan çocuğun neden yalan söylediğini anlamaktır. Dinlemek ve bunun hakkında konuşabilmek önemlidir. ŞUNU DENEYEBİLİRSİNİZ; yakın zamanda dürüst olmadığınız bir deneyiminizi (küçük beyaz bir yalan olabileceği gibi, bir bilgiyi gizlemek vb. olabilir) veya çocukluğunuzda dürüst olmadığınız bir deneyiminizi örnek olarak verebilirsiniz. Daha sonra da verdiğiniz bu örnekler üzerinden, dürüst olmamanızın sizi ve çevrenizdekileri nasıl etkilediğini ve daha farklı olarak neler yapabilirdiniz sorusunu seçenekler üzerinden konuşabilirsiniz.

3. Dürüstlüğe model olmak: Günlük hayatımızda ve aktivitelerimizde çocuklar için iyi bir rol model olmak iyi bir fikir. Unutmayın; çocuklarımıza yalan söylememeyi öğütlerken kendi hayatımızda küçük ve beyaz da olsalar yalanlar söylemeye devam edemeyiz. Yalan söylediğimize şahit olduklarında neden yalan söylemeyi seçtiğimizi açıklamamız gerekir. Pişmanlık duymuşsak da neden böyle bir hata yaptığımızı açıklamalıyız. ŞUNU DENEYEBİLİRSİNİZ; dürüstlüğe dikkat çekme günü iyi bir fikir olabilir. Bütün bir günü kapsayan bu etkinlik dürüstlük için model olmayı ve daha fazla farkındalık yaratmayı sağlayabilir. Sabah uyanıp akşam yatağa gidene kadar geçen tüm bir gün boyunca, dürüst olmaya harcanan çabaya dair özel bir planlama yapılabilir ve gerekirse bunun için yazılı notlar da kullanılabilir. Önemli olan o gün boyunca dürüst olmaya ilişkin özel bir farkındalığa ve dikkate sahip olunmasıdır. Günün sonunda ise bunun ne kadar başarılabildiği, dürüst olunması gereken durumlar karşısında normalde farklı olarak ne yapıldığı vb. değerlendirilebilir.

4. Dürüstlüğü ödüllendirmek: Kabul edelim ki, dürüst olmayı seçmek sonuçları açısından bizim için olduğu kadar zaman zaman çocuklar için de çok zor olabilmektedir. Bunu başardıklarında da gerekli takdiri gösterebilecek iradeye ebeveynler olarak sahip olmamız gerekir.

Kaynak: Usable Knowledge: Liar, Liar. From the Graduate School of Harvard.