Özgül öğrenme güçlüğü yaşayan çocuklar akademik alanda zorlanmakla birlikte duygu düzenlemede güçlükler, davranış sorunları veya sosyal beceri eksiklikleri de yaşayabilmektedirler. Bu bakımdan duygu düzenleme becerisi ele alındığında bu becerinin, çocukların hem akademik başarısını hem de sınıf içi davranışlarını şekillendirerek akranları ve öğretmenleriyle kurduğu ilişkinin niteliğini belirlediği görülmektedir. Olumlu duyguyu arttırma veya olumsuz duyguyu azaltmada yaşanan güçlükler duygu düzenleme yeteneğindeki eksiklikleri içermektedir.

Duygu düzenlemede iyi düzeyde olan çocuk ve ergenlerin sosyal olarak daha yeterli, arkadaşları tarafından daha çok sevilen ve kabul gören bireyler oldukları bilinmektedir. Duygu düzenleme becerisi ve davranışsal kontrol düzeyi yüksek olan çocukların yaşıtları tarafından kabul görmesi artmakta ve bu durum çocukların öğrenme süreçlerini de etkilemektedir. Bu bakımdan değerlendirildiğinde, özgül öğrenme güçlüğü görülen çocukların psikolojik iyi oluş bakımından desteklenmesinde, sosyal ve akademik alandaki işlevselliklerinin arttırılmasında duygu düzenleme becerilerinin geliştirilmesinin de önemli olduğu görülmektedir. Peki, çocukların duygu düzenleme becerilerinin geliştirilmesi için neler yapılabilir?

• Duyguların tanınması, ifade edilmesi ve anlaşılması bakımından çocuğunuza fırsat tanıyabilirsiniz. Çocuğunuzun duygusal ifadelerini aktarabilmesi onun, sosyal becerilerinin gelişmesinde de etkili olabilmektedir.
• Çocuğunuzun olaylar, kişiler ve duygular hakkında yorum yapmasına, olay durum ve duyguları tartışmasına fırsat tanıyabilirsiniz.
• Duyguların işaret ettiği istek ve beklentilere dikkat edebilirsiniz. Bu bakımdan her duygunun bir görevinin olduğunu hatırlayabilir ve çocuğunuza da hatırlatabilirsiniz.
• Duygularla birlikte ortaya çıkan bedensel değişimleri çocuğunuzun fark etmesi için çocuğunuzla birlikte bedene odaklanma egzersizleri uygulayabilirsiniz Bu bakımdan çocuğunuzun, yukarıdan başlayıp aşağıya doğru sırasıyla kas gruplarına dikkat etmesi ve bu esnada fark ettiği duyguları ifade etmesine olanak sağlayabilirsiniz.
• Çocuğunuzun duygularına ilişkin farkındalık kazanabilmesi için nefes egzersizlerini uygulayabilirsiniz.
• Yaratıcı drama etkinlikleri düzenleyebilir, bu etkinliklere katılım sağlayabilirsiniz. Bu etkinlikler aracılığıyla çocuğunuzun korku, öfke, kaygı gibi olumsuz duyguları tanımasına ve bu duyguları yararlı biçimde ifade edebilmesine olanak sağlayabilirsiniz.
• Çocuğunuzun için amaç odaklı davranışlar planlayabilirsiniz.
• Çocukların kendilerini ve diğer insanları oldukları gibi kabul etmeleri diğer bir ifadeyle yargıda bulunmadan karşılamaları, olumsuz duyguların şiddetinin azalmasında etkili olabilmektedir.

Kaynak: Güzel, H. Ş., Akkaya, G. ve Altuntaş, M. (2021). Özgül öğrenme bozukluğu tanısı olan çocukların depresif belirtileri ve benlik algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi: Duygu düzenleme güçlüğünün aracı rolü. Klinik Psikiyatri Dergisi, 24(2), 228-238.

Psikolog, Gözde Akkaya