Motor beceriler gelişim için önemlidir. Giyinme, yemek yeme ve oyun oynama gibi günlük aktivitelerin çoğunda motor becerilere ihtiyaç duyulur. Günlük yaşamda yaptığımız her şey,
• Postüral,
• Hareket,
• El becerileri,
• Keşif ve sosyal etkileşimleri içermektedir.

Gelişimsel olarak bakıldığında, tüm davranışlar motor davranıştır ve bu nedenle motor beceri kazanımı davranışsal gelişim ile eş anlamlıdır. Motor beceriler ortaya çıktıklarında, öğrenme için yeni fırsatlar açarak gelişimin temelini oluştururlar. Postüral kontrol, çevreyi görünür ve ulaşılabilir hale getirir; hareket, dünyayı erişilebilir kılar; el becerileri, nesnelerle etkileşime yardımcı olur; vücudun her bölümünü kapsayan motor beceriler, sosyal etkileşim fırsatlarını artırır. Bu nedenle motor beceriler, algısal, bilişsel, dil ve iletişim, duygusal ifade ve düzenleme, fiziksel büyüme ve sağlık gibi birçok alanlardaki gelişmeyi başlatabilir. Ek olarak, motor becerilerin sık tekrar ile kazanımı, davranışı giderek daha fonksiyonel, amaçlı ve esnek hale getirir. Çocuklar, davranışlarını vücutlarındaki ve çevrelerindeki değişikliklere göre uyarlamayı ve hedeflerine ulaşmak için yeni yollar keşfetmeyi veya organize etmeyi öğrenirler.

Motor becerilerin gelişimi, merkezi sinir sisteminin olgunlaşması ve belirli motor deneyimlerle gerçekleşmektedir. Beyin ve beyincik arasındaki güçlü bağlantılar, motor becerilerde yüksek performans sağlar. Güçlü bağlantılar, daha etkili öğrenme ve daha yüksek sosyal becerilere yol açar. El becerileri, sosyal ilişkilerin gelişmesinde önemli bir faktör olarak kabul edilebilir. Bu beceriler, sık tekrar yaparak ve temel motor kalıpları öğrenerek geliştirilebilir.

Yapılan çalışmalar motor beceriler ile öğrenme yeteneği ve iletişim becerileri arasında güçlü ilişkiler olduğunu göstermektedir. Bu bulgular, öğrenme ve sosyal davranışla yakından ilişkili olan beyincik ile beyin arasında güçlü bir ilişki olduğunu ortaya koymaktadır. Çocuklukta görülen motor problemler, sosyal ve akademik yeterlilikte sorunlara neden olabilmektedir. Motor becerilerde zorluk yaşayan çocuklar fiziksel aktivitelerden kaçınarak sosyal etkileşimde kısıtlanma, düşük benlik saygısı ve düşük akademik performansa yol açabilecek karmaşık sorunlar yaşayabilmektedir.

Ergoterapistler, günlük yaşamda yaşanan sosyal etkileşim ve katılım zorluklarının altında yatan problemi detaylı analiz ederek ana kaynağı tespit eder ve bu becerileri geliştirmek için kişiye özel programlar hazırlar. Motor becerilerde problem, çocukluk sürecinin herhangi bir döneminde görülmesi muhtemel durumlardandır. Böyle durumlarda bir ergoterapist görüşü ve detaylı değerlendirme almanız faydalı olacaktır.

Kaynak: Black, M. M., Singhal, A., & Hillman, C. H. (Eds.). (2020). Building Future Health and Well- Being of Thriving Toddlers and Young Children: 95th Nestlé Nutrition Institute Workshop, September 2020. Karger Medical and Scientific Publishers.

Uzman Ergoterapist Büşra KAPLAN